Αρχαίες Ελληνικές Πανοπλίες
Αρχαία Οπλιτική Ασπίδα στρογγυλής διατομής
8ος-4ος π.Χ αιώνας
Η ασπίδα αυτού του τύπου εμφανίζεται κάπου στα μέσα του 8ου π.Χ αιώνα ταυτόχρονα με την υιοθέτηση του σχηματισμού της “Φάλαγγος” από τους στρατούς των Ελληνικών πόλεων Κρατών. Μέχρι σήμερα έχουν διασωθεί πληθώρα Αρχαιολογικών ευρημάτων από ασπίδες του συγκεκριμένου τύπου αλλά και πάμπολλες καλλιτεχνικές αποτυπώσεις σε αγγειογραφίες, σε γλυπτικά συμπλέγματα κλπ. γεγονός που κάνει την ανακατασκευή της δυνατή.
Ο πυρήνας της ασπίδας είναι ξύλινος, αποτελούμενος αρχικά από 5 δοκάρια κολλημένα μεταξύ τους. Σαν ένα ενιαίο σώμα δουλεύεται στον τόρνο και το τελικό προϊόν είναι ένα ξύλινο σώμα πάχους ενός πόντου και διαμέτρου 90 εκατοστών, το κέντρο του οποίου είναι κοίλο με ένα δακτύλιο 5-7 εκατοστών στην εξωτερική περίμετρό του. Θα πρέπει να σημειωθεί πως η διάσταση των 90 πόντων ήταν η μέση διάμετρος, μεγαλύτερες αλλά και μικρότερες ασπίδες ήταν φυσικά σε χρήση.
Εσωτερικά η ασπίδα είναι επενδυμένη με πορφυρό δέρμα. Φέρει περιμετρικά έξι κρίκους για το κορδόνι αναρτήσεως, διακοσμητικές πολύχρωμες φούντες, την λαβή και την αντιλαβή για την σταθερή πρόσδεση του αριστερού πήχη. Η λαβή είναι ανατομική με μεγάλο άνοιγμα και φιλοτεχνημένη από έλασμα μπρούτζου, χαρακτηριστικό γνώρισμά της είναι η δυνατότητα απόσπασής έτσι ώστε να μην μπορεί να χρησιμοποιηθεί από κάποιον άλλον πέραν του κατόχου της. Αυτό επιτυγχάνεται με έναν μηχανισμό στροφέων (μεντεσέδων) και πύρων ασφαλείας. Η λαβή στηρίζεται σε δύο βραχίονες (“όχανο”) στερεωμένους με καρφιά πάνω στο ξύλινο σώμα. Η αντιλαβή συνήθως ήταν από μαλακό οργανικό υλικό, σχοινί ή δέρμα τοποθετημένη στον ίδιο οριζόντιο άξονα με την λαβή έτσι ώστε να πιάνεται από την σφιγμένη αριστερή παλάμη του οπλίτη.
Ο σχηματισμός του περίτεχνου κοίλου της ασπίδας αποσκοπεί στην δημιουργία ενός έκκεντρου που επιτρέπει τον απόλυτο έλεγχο της από το αριστερό χέρι του οπλίτη καλύπτοντας σε μεγάλο βαθμό την αριστερή πλευρά του.
Εξωτερικά φέρει ζωγραφική αναπαράσταση(“επίσημο”) Γοργόνειου Αρχαϊκής περιόδου. Δεκάδες είναι οι θεματικές των επισήμων των εκάστοτε ζωγραφικών αναπαραστάσεων που κοσμούν την επιφάνεια των οπλιτικών ασπίδων, τα θέματα ποικίλουν αναλόγως της πόλης Κράτους, της περιόδου και της οικογένειας που ανήκει ο οπλίτης. Σε αρκετές περιπτώσεις όταν τα οικονομικά το επέτρεπαν το εξωτερικό των ασπίδων καλύπτονταν από λεπτό φύλλο μπρούτζου το οποίο σε ιδιαίτερες περιπτώσεις έφερε εντυπωσιακά έκτυπα ανάγλυφα παραστάσεων Γοργόνειων, ζώων, ανθεμίων κλπ.